Jacht op het mantelzorgcompliment

Mantelzorgers verdienen een compliment, beseffen ook gemeenten. Maar om het te krijgen valt vaak niet mee.

Welke zorgvrager wil dat niet? Bij de gemeente een compliment aanvragen om aan haar of zijn mantelzorger te schenken uit dankbaarheid voor alle geleverde zorg. Zorg en ondersteuning van iemand uit het eigen netwerk die het mogelijk maakt om met zo min mogelijk betaalde hulp thuis te blijven wonen. Mantelzorgers, die lieverds verdienen allemaal een compliment.

Gemeenten stelden een budgetplafond vast en onderzochten wat ze konden schenken. Hoe klein en in welke vorm ook, het gebaar is als een knuffel voor alle nobele inzet voor een persoon die niet meer alles zelf kan in zijn dagelijks leven. Maar hoe krijg je een mantelzorgcompliment? Krijgt een zorgvrager zomaar zo’n compliment om aan de mantelzorger te schenken? Of moeten beiden er ook iets voor doen?

Cadeaubonnen

Lukraak bezoek ik websites van gemeenten tussen Venlo, Eindhoven en Nijmegen en zie complimenten voorbijkomen waar minima best blij van zullen worden. Gemeenten delen bijvoorbeeld cadeaubonnen en mantelzorgvouchers uit met een waarde van tussen de 30 en 70 euro. Ook stuit ik op beloningen in de vorm van geldbedragen die beginnen bij 50 euro en oplopen tot wel 200 euro, belastingvrij.
Maar reken de mantelzorgers niet te vroeg rijk. Om recht te krijgen op dat compliment moet de mantelzorger in bijna alle gemeenten minstens acht uur per week gratis zorg aan dierbaren verlenen. Buiten de gebruikelijke dagelijkse zorgtaken. En dat zonder onderbreking drie maanden lang of zelfs meer dan een jaar.
De dochter die haar vergeetachtige moeder van negentig helpt met de poets, was en strijk, hoeft zich niet al te veel zorgen te maken. Omdat ouderdomsdementie met de maand meer zorguren en geduld vraagt, wordt heus wel begrepen dat zij een geldbedrag of cadeaubon verdient. Ook de vader die minder gaat werken om ’s middags zijn autistische zoon thuis op te vangen, hoeft niet te vrezen dat hij geen compliment krijgt. De vrouw die haar baan opzegt omdat ze haar partner met hersenletsel – hij viel huizenhoog van een steiger – liever een gezinsleven gunt dan hem zijn verdere leven te zien slijten in een verpleeghuis, voldoet ook ruimschoots aan het vereiste aantal werkuren.
Maar de vrouw die dagelijks een pannetje soep brengt naar haar schizofrene buurman en meteen checkt of alles nog veilig is (hij heeft verder geen sociaal netwerk), die engel kan zich de digitale reis naar haar gemeente besparen. Zo ook de man die dagelijks naar het verpleeghuis racet om met zijn vriend, die aan een rolstoel is gebonden, een ommetje te maken. En de veertiger die elke zaterdag het land doorkruist om zijn depressieve zus op de been te houden, ziet de beloning ook aan zijn neus voorbijgaan. Tenzij de reistijd mag worden meegerekend.

Op is op

Wat als zorgvragers geestelijk te beperkt zijn om zo’n compliment aan te vragen? In de meeste gemeenten mag de mantelzorger een compliment uit waardering aanvragen voor zichzelf.
En wat als de zorgvrager niet één maar drie mantelzorgers heeft? Moeten zij het compliment dan verloten? Dat hoeft nu ook weer niet. De zorgvrager mag de beloning over meerdere mantelzorgers verdelen. Bijna alle gemeenten hanteren de voorwaarde: per jaar één mantelzorgcompliment per zorgvrager, adres of huishouden. En een gemeente stipt terloops tussen alle regels aan: is het jaarbudget op, dan worden geen mantelzorgcomplimenten meer uitbetaald. Op is op.

In je uppie meer dan acht uur per week gratis langdurige zorg geven aan je bloedverwant, vriend of buur om een knuffel van gemeenten te krijgen. Het is om hondsmoe van te worden. Het waarderingscompliment komt er niet zonder handtekeningen. Een zorgverslag zó schrijven dat lezende ambtenaren de inhoud meteen snappen, is een lastige en tijdrovende klus. Zo komen mantelzorgers nooit aan de eigen poets, was en strijk toe. Zeker niet met een baan erbij. Ook hieraan dachten gemeenten. Op zowat alle websites die ik lukraak bezocht, staan links waar, behalve de zorgvrager, ook de mantelzorger met korting huishoudelijke hulp kan aanvragen. Voor in eigen huis en uit eigen zak. Als dát geen complimentje waard is.

Publicatie: 18-11-1916 – Eindhovens Dagblad OPINIE

Ria Knijnenburg uit Asten schrijft over haar ervaringen als zorgprofessional.